Giới Thiệu Về Thực Phẩm Quý Đông Trùng Hạ Thảo Dưới Góc Nhìn Khoa Học
Thực phẩm quý Đông Trùng Hạ Thảo dưới góc nhìn khoa học. Khám phá lợi ích và công dụng của sản phẩm đối với sức khỏe và cơ thể.
Sinh vật luôn ẩn chứa trong mình những điều thú vị. Đặc biệt là dược liệu đã được con người dùng từ hàng ngàn năm nay. Dù đã qua ngần ấy năm, nhưng những giá trị về chúng vẫn được bảo tồn và phát huy đến ngày nay. Trong đó, phải kể đến đông trùng hạ thảo, dược liệu quý được con người dùng trong suốt 2000 năm qua. Vậy thì, ngày nay dưới lăn kính của khoa học, chúng ta đã biết được bao nhiêu về nguồn gốc, công dụng, cũng như những cách dùng của chúng. Tất cả sẽ được Nhà thuốc Việt chia sẻ trong bài viết ngay sau đây.
Nguồn Gốc Của Thực Phẩm Quý Đông Trùng Hạ Thảo
Trong kho tàng dược liệu của y học thế giới, có một sinh vật gọi là đông trùng hạ thảo. Thoạt nhìn bạn sẽ tưởng chúng là một con sâu đã chết. Cũng có người nghĩ rằng đây là một loài cây cỏ mọc ra từ sâu. Nhưng cả hai đều không phải. Thực ra, đông trùng hạ thảo là dạng ký sinh của loài nấm Cordyceps sinensis (Ophiocordyceps sinensis). Thuộc nhóm Ascomycetes trên cơ thể ấu trùng (sâu non) của một vài loài bướm thuộc chi Thitarodes.
Như vậy, xét về bản chất, đông trùng hạ thảo là một loài nấm sống ký sinh trên ấu trùng bướm. Do đó, phát tán bào tử là cách mà đông trùng hạ thảo duy trì thế hệ sau. Đây là một quá trình phức tạp, kéo dài từ mùa hè đến mùa đông.
Quá Trình Hình Thành Thực Phẩm Quý Đông Trùng Hạ Thảo
Vào mùa hè, bào tử nấm sẽ được phát tán ngẫu nhiên và rải rác trên mặt đất. Tại đây, chúng phát triển thành thể dạng conidia lây nhiễm. Dần dần, nhờ nước mưa, bào tử nấm sẽ thấm sâu vào lòng đất chờ thời cơ xâm nhập ký chủ (ấu trùng sâu bướm).
Mãi cho đến mùa đông, khi trứng bướm bắt đầu nở thành ấu trùng thì thời cơ của nấm đã đến. Chúng hiên ngang đi xuyên qua lớp da của ấu trùng, hoặc cứ nằm đó chờ để được ăn. Sau đó, nấm bắt đầu sinh sôi nảy nở, ăn dần đến cạn kiệt dinh dưỡng trong ấu trùng.
Cuối cùng, toàn thân ấu trùng dần trở nên cứng lại và được bao phủ toàn bộ bằng sợi nấm. Khi nhiệt độ bắt đầu ấm dần lên, tức là vào đầu mùa hè năm sau. Từ ấu trùng, nấm sẽ vươn mình ra khỏi mặt đất. Tạo thành thể chùy trông giống như ngọn cỏ, được gọi là thể quả. Sau đó, chúng phát tán hàng triệu bào từ ra ngoài để bắt đầu một chu trình mới.
Phân Bố Đông Trùng Hạ Thảo
Không chỉ có chu trình sinh trưởng dài. Đông trùng hạ thảo còn phân bố rộng khắp thế giới. Chúng được tìm thấy ở châu Á, châu Úc và khu vực Đông Nam Á. Trong đó, tập trung nhiều nhất ở vùng núi thuộc dãy Himalaya của Ấn Độ, Tây Tạng, Thanh Hải, Tứ Xuyên, Vân Nam và Cam Túc, nơi có độ cao từ 4000 – 5000 mét so với mực nước biển.
Với giá trị kinh tế rất cao, cùng với sự khai thác gần như tận diệt, đông trùng hạ thảo tự nhiên đang ngày càng trở nên quý hiếm. Hiện nay, chỉ còn vùng cao nguyên Tây Tạng và Bhutan là hai nơi còn khai thác được chúng. Nhưng cũng chỉ với số lượng giới hạn dưới sự quản lý của cán bộ tại những nơi này.
Đặc Điểm Của Thực Phẩm Quý Đông Trùng Hạ Thảo
Với bề dày lịch sử lên đến 2000 năm, đông trùng hạ thảo đã phát triển thành nhiều loài khác nhau. Ngày nay, người ta đã tìm được khoảng 750 loài. Trong đó có 35 loài được ghi nhận có tác dụng sinh học đối với người. Nhưng chỉ có 2 loài (Ophiocordyceps sinensis và Cordyceps militaris) là được nghiên cứu và sử dụng nhiều nhất.
Phần thể quả: Hình dạng giống ngón tay, dài khoảng 4 – 11 cm, dính liền với phần đầu sâu. Phần này rất dẻo dai, có thể dễ dàng tách ra thành từng sợi nhỏ.
Phần sâu non (ấu trùng): Hình như con tằm, dài 3 – 5 cm. Đường kính khoảng 0,3 – 0,8 cm. Có màu vàng sẫm hoặc nâu vàng. Dễ dàng bẻ gãy, phần ruột bên trong căng đầy, hơi rỗng ở giữa, có màu trắng ngà. Bề mặt sâu non có nhiều vằn khía, có khoảng 20 – 30 vằn.
Công Dụng Thực Phẩm Quý Đông Trùng Hạ Thảo
Đông trùng hạ thảo đã được sử dụng hơn 2000 năm trong y học Trung Quốc như một loại thuốc bổ. Tăng cường sức khỏe cho người ốm yếu. Chúng cũng được dùng trong điều trị bệnh về gan, thận và cải thiện chức năng sinh lý nam giới. Năm 1993, khi các vận động viên điền kinh ở Trung Quốc phá vỡ kỷ lục mới nhờ sử dụng đông trùng hạ thảo, dược liệu này mới được toàn thế giới chú ý đến.
Theo báo cáo tổng hợp vào năm 2020 trên NIH (Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ), đông trùng hạ thảo có các công dụng như:
Bồi bổ cơ thể và chống mệt mỏi: Cung cấp 17 loại acid amin, vitamin và nguyên tố vi lượng, giúp tăng cường năng lượng cho cơ thể.
Tăng cường hệ miễn dịch: Nâng cao hoạt tính của đại thực bào và tăng nồng độ kháng thể IgG, IgM.
Chống oxy hóa: Giúp cơ thể chống lại stress, tăng cường hoạt động của não bộ và giảm dấu hiệu lão hóa.
Kháng ung thư: Polysaccharide, Sterol và Adenosine có khả năng tiêu diệt tế bào ung thư. Và ngăn chặn sự phát triển của khối u.
Giảm đường huyết: Hỗ trợ kiểm soát đường huyết cho người mắc bệnh tiểu đường.
Cách Sử Dụng Đông Trùng Hạ Thảo
Đông trùng hạ thảo có thể được sử dụng dưới nhiều hình thức khác nhau như ngâm rượu, hãm trà, nấu canh hoặc chế biến cùng các món ăn. Khi dùng, bạn nên chú ý đến liều lượng và thời gian sử dụng để đạt hiệu quả tối ưu.
Khi chọn mua đông trùng hạ thảo, hãy đảm bảo chọn sản phẩm chất lượng, rõ nguồn gốc xuất xứ. Tránh mua hàng giả, hàng kém chất lượng có thể gây hại cho sức khỏe.